Báo động tình trạng vi phạm pháp luật về đê điều

QĐND - Đê điều, công trình thủy lợi có ý nghĩa lớn trong việc phòng, chống, giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai gây ra, đặc biệt là do mưa lũ. Dù đang là mùa mưa bão, nhưng tình trạng vi phạm đê điều và công trình thủy lợi vẫn diễn biến phức tạp khiến người dân không khỏi lo lắng.

Vi phạm nhiều, xử lý ít

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) TP Hà Nội, từ đầu năm đến nay, tình trạng vi phạm công trình thủy lợi và hành lang an toàn đê điều xảy ra tương đối nhiều. Toàn thành phố xảy ra 174 vụ vi phạm Pháp lệnh Khai thác và Bảo vệ công trình thủy lợi, trong đó giải tỏa được 12 vụ, còn lại tồn đọng 162 vụ. Đáng lo ngại hơn cả chính là tình trạng vi phạm pháp luật về đê điều, có tới 204 vụ vi phạm xảy ra, tăng mạnh so với cùng kỳ các năm trước (6 tháng đầu năm 2014, thành phố chỉ xảy ra 135 vụ, năm 2013 là 114 vụ). Chỉ tính riêng trong tháng 7-2015, toàn TP Hà Nội xảy ra 23 vụ vi phạm pháp luật về đê điều, trong đó huyện Ba Vì có 9 vụ, Thường Tín có 4 vụ, Phú Xuyên có 2 vụ, Hoài Đức có 3 vụ, Ứng Hòa có 2 vụ… Trong các vụ vi phạm pháp luật về đê điều, có cả trường hợp xây nhà bê tông trên đê. Điều đáng nói, tính chất, diễn biến của các vi phạm về đê điều ngày càng nghiêm trọng, thậm chí một số trường hợp vi phạm là các doanh nghiệp, trong đó có cả doanh nghiệp nhà nước.

Tập kết vật liệu xây dựng trên đê tả Đáy, đoạn qua xã Đồng Tiến, huyện Ứng Hòa, TP Hà Nội.

Chi cục trưởng Chi cục Đê điều và Phòng chống lụt bão (ĐĐ&PCLB) Hà Nội (Sở NN&PTNT TP Hà Nội), ông Đỗ Đức Thịnh thẳng thắn nhận xét: Các vi phạm hành lang an toàn đê điều tăng mạnh, nạn khai thác cát trái phép, lập bến bãi khai thác cát, lập bãi chứa, trung chuyển vật liệu xây dựng không phép, sai phép trên sông. Ngoài ra, tình trạng khai thác, sản xuất gạch cũng diễn biến phức tạp, nhất là khu vực giáp ranh giữa Hà Nội và các địa phương lân cận. Ông Thịnh cũng thừa nhận, tình hình vi phạm đê điều diễn ra phức tạp, song công tác ngăn chặn, xử lý cũng chưa đạt kết quả như yêu cầu đề ra. Trong khi đó, sự vào cuộc của chính quyền một số địa phương vẫn còn hạn chế do nể nang, né tránh khiến tình trạng vi phạm đê điều chưa thể giải quyết dứt điểm. Toàn thành phố hiện có 211 bãi tập kết vật liệu xây dựng, tuy nhiên chỉ có 17 bãi tập kết là có giấy phép, còn lại đều không có phép. Tình trạng vận chuyển vật liệu xây dựng ở các khu vực ven sông thường sử dụng xe chở quá tải khiến cho mặt đê bị xuống cấp nhanh chóng.

Thậm chí, một số tuyến đê trên địa bàn thành phố chưa được quản lý chặt chẽ dẫn tới tình trạng người dân cuốc thân đê, mặt đê để trồng rau, cây ăn quả. Nhiều điếm canh đê bị xuống cấp hoặc được sử dụng để... cho thuê nên chưa phát huy hết hiệu quả trong phòng, chống thiên tai. Ông Lưu Văn Hải, Phó giám đốc Sở NN&PTNT TP Hà Nội cho biết: Hiện nay tình trạng cây cối mọc um tùm trên các tuyến đê không được cắt tỉa còn phổ biến, dễ dẫn tới sự cố khi mưa bão.

Theo báo cáo của Chi cục ĐĐ&PCLB TP Hà Nội, tính đến đầu tháng 7-2015, toàn thành phố đã xử lý được 290 trường hợp vi phạm về đê điều. Tuy nhiên, việc xử lý mới dừng lại ở các vi phạm nhỏ: Nhà tạm, hàng quán, mái che, mái vẩy… Riêng đối với các vi phạm xây dựng công trình kiên cố trong phạm vi bảo vệ đê vẫn chưa xử lý được.

Bao giờ các vi phạm được xử lý dứt điểm

Hiện nay, Hà Nội được đánh giá là một trong những địa phương có tình trạng vi phạm pháp luật về đê điều nhiều nhất cả nước, song công tác xử lý lại thấp so với các địa phương. Thực tế, Bộ NN&PTNT cũng nhiều lần có văn bản đôn đốc UBND TP chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ này. Ngoài những nguyên nhân chủ quan, theo ông Hà Đức Trung, Phó giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội, hiện nay quy hoạch hệ thống đê điều thuộc thẩm quyền trách nhiệm của Bộ NN&PTNT vẫn chưa được phê duyệt, gây khó khăn cho địa phương trong việc xác định hành lang bảo vệ đê điều và cơ sở để quản lý. Hơn nữa, nhiều trường hợp đê lấn nhà nên chính quyền địa phương rất khó xử lý.

Theo đại diện Phòng Kinh tế huyện Ứng Hòa, một trong những địa phương có "điểm nóng" về vi phạm đê điều của thành phố, các vi phạm tập trung chủ yếu trên địa bàn dân cư lâu đời. Hơn nữa, nhiều tuyến đê lại chính là đường giao thông nông thôn huyết mạch của các thôn, xã nên việc xử lý vi phạm gặp nhiều khó khăn. Để xử lý tình trạng này, huyện Ứng Hòa đã tổ chức thống kê vi phạm, hướng dẫn các xã hoàn thiện hồ sơ và bắt đầu xử lý các trường hợp vi phạm. Trước mắt, huyện sẽ tiến hành giải tỏa điểm nóng nhất về vi phạm đê điều tại xã Hòa Nam, sau đó sẽ tiến hành xử lý giải tỏa toàn bộ vi phạm trên hệ thống đê sông Đáy.

Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Xuân Việt cũng bày tỏ băn khoăn về tình hình vi phạm đê điều hiện nay trên địa bàn thành phố. Theo đồng chí Phó chủ tịch UBND thành phố, năm 2015 là năm thành phố chú trọng chỉ đạo công tác kiểm tra PCLB, xử lý vi phạm đê điều, nhưng chuyển biến tại các địa phương hiện vẫn chưa rõ nét. Phó chủ tịch UBND thành phố yêu cầu Sở NN&PTNT rà soát, chuẩn bị báo cáo chi tiết về tình hình vi phạm đê điều toàn thành phố, trong đó phân tích rõ từng nhóm vi phạm và đánh giá mức độ an toàn để xem vi phạm nào phải giải quyết, vi phạm nào cần khoanh lại xử lý sau. Trong thời gian tới, TP Hà Nội sẽ tổ chức họp giao ban với các ngành, chính quyền địa phương để bàn biện pháp xử lý dứt điểm tình trạng vi phạm đê điều.

Hy vọng với các biện pháp “mạnh tay” của chính quyền thành phố và chính quyền địa phương, tình trạng vi phạm đê điều sẽ bớt “nóng”. Chi cục trưởng Chi cục ĐĐ&PCLB Hà Nội Đỗ Đức Thịnh thì cho rằng: Tình trạng vi phạm về đê điều ở TP Hà Nội chỉ giải quyết dứt điểm khi có sự tham gia vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ thành phố đến quận, huyện, xã, phường và các ban, ngành cùng vào cuộc.

Bài và ảnh: NGUYỄN KIỂM - XUÂN THẮNG