Bao giờ Thủ đô Hà Nội hết cảnh ngập lụt?
Ảnh: Hoàng Long
Tập trung quy hoạch phân vùng thoát nước
Quy hoạch thoát nước (QHTN) Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được xây dựng để cụ thể hóa các biện pháp cấp bách về thoát nước mà Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đã thiết lập theo hướng Thủ đô là một tổng thể đa trung tâm, hiện đại gồm đô thị trung tâm và các đô thị vệ tinh. Ông Nguyễn Ngọc Hải, Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần nước và môi trường Việt Nam (đơn vị tư vấn lập quy hoạch) cho biết, phạm vi lập quy hoạch bao gồm toàn bộ địa giới hành chính khu đô thị trung tâm TP Hà Nội, các đô thị vệ tinh tương đương cấp đô thị loại III (có mật độ dân số lớn hơn 6.000 người/km2) và khu vực ven đô có ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thống thoát nước. Đối với thoát nước thải, phạm vi sẽ bao gồm khu đô thị trung tâm TP Hà Nội và các đô thị vệ tinh tương đương cấp đô thị loại III.
Như vậy, tổng diện tích lưu vực thoát nước được quy hoạch là 653,93km2 (rộng hơn 4,5 lần so với QHTN Hà Nội mà Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản - JICA lập năm 1995) bảo đảm phục vụ thoát nước cho 7,3-7,9 triệu người vào năm 2020 (trong đó dân số đô thị chiếm khoảng 60%), cho 9,0-9,2 triệu người vào năm 2030 (dân số đô thị chiếm 65-68%) và cho 10,8 triệu người vào năm 2050 (dân số đô thị chiếm 70-80%).
Quan điểm quy hoạch khẳng định rõ, QHTN sẽ phải hướng tới sự phát triển ổn định, bền vững trên cơ sở xây dựng đồng bộ hệ thống thoát nước mưa và nước thải từ thu gom, chuyển tải đến xử lý cho từng khu vực, góp phần giảm thiểu và từng bước xóa bỏ tình trạng ngập úng tại đô thị trung tâm và các đô thị khác trong phạm vi lập quy hoạch.
Bản quy hoạch mới thoát nước cho Hà Nội xác định rõ 3 vùng cần thoát nước là khu trung tâm, các đô thị vệ tinh và khu vực ven đô. Hiện hầu hết các khu vực của TP tiêu thoát nước ra bên ngoài phụ thuộc vào hướng thoát nước của hệ thống thủy lợi (riêng khu vực nội thành có hệ thống thoát nước đô thị). Nhiều khu vực trước đây là nước tự chảy, tuy nhiên đến nay khả năng này đã hạn chế rất nhiều do các sông Tích, Đáy, Nhuệ... không còn bảo đảm được khả năng thoát nước. Tình hình thoát nước tại khu vực nội thành cũng không khá hơn bởi tất cả đều được thoát qua trạm bơm Yên Sở để ra sông Hồng. Do đó, QHTN lần này tập trung quy hoạch phân vùng thoát nước, trong đó đề cập rõ hướng thoát ở đâu, như thế nào. Cụ thể, sẽ thoát ra sông Tích, Thanh Hà, sông Cà Lồ. Ngoài ra, các sông Nhuệ được phân vùng thoát nước 41.535ha, sông Hồng 19.175ha, sông Đáy 36.820ha...
Cần phân biệt rõ ràng thoát nước thành thị và thoát nước nông thôn
Ông Lê Vinh, Phó Viện trưởng Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội cho biết, QHTN Hà Nội cần phải làm rõ việc thoát nước cho khu vực thành thị và nông thôn, đặc biệt là các khu vực mới mở rộng địa giới. "Thoát nước thành thị hoàn toàn khác biệt với thoát nước nông thôn, do đó cần phải có sự tập trung khác biệt và những đánh giá cụ thể để ưu tiên vùng”.
Ngoài ra, một số ý kiến cho rằng, quy hoạch này cần tập trung vào thoát nước đô thị, thu gom, xử lý nước thải, đặc biệt là các đô thị vệ tinh. Biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp và khó lường. Khi lập quy hoạch cũng phải tính đến những trận mưa có cường độ lớn như năm 2008 để tính toán các phương án tiêu thoát nước. Bên cạnh đó, đồ án quy hoạch muốn đúng và trúng thì còn cần xác định rõ các khu vực đô thị mới sẽ hình thành trong tương lai không xa. Rồi còn phải khớp nối giữa các dự án cũ và mới trong quy hoạch để tăng hiệu quả và tránh lãng phí. Do đó, quy hoạch luôn phải đi trước một bước.
Được biết, UBND TP Hà Nội đã tổ chức cuộc họp với các sở, ngành nhằm đóng góp ý kiến cho bản quy hoạch. Dự kiến ngay trong quý IV-2011, bản quy hoạch sẽ được UBND TP báo cáo Thường trực Thành ủy. Lãnh đạo Sở Quy hoạch và kiến trúc cho rằng, đồ án quy hoạch thoát nước TP đã cơ bản phù hợp với Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô. Tuy nhiên cần bổ sung các thông tin về hệ thống kênh, cống (quy mô, kích thước, cao độ mực nước...), từ đó mới xác định được các dự án ưu tiên đầu tư. Đặc biệt cần phải chỉ rõ việc ưu tiên triển khai xây dựng các công trình thoát nước nào trước để giảm dần tình trạng úng ngập. Vị trí, quy mô công suất các trạm, nhà máy xử lý nước thải và nhu cầu sử dụng đất cho các công trình thoát nước cũng phải được xác định rõ ngay từ đầu trong quy hoạch.
Theo đồ án quy hoạch, dự kiến từ nay đến năm 2030, Hà Nội sẽ lần lượt ưu tiên xây dựng hệ thống thoát nước trên các vùng, lưu vực sông Nhuệ, sông Tích, sông Đáy, khu vực Bắc Hà Nội. Trong đó xây dựng hàng loạt các trạm bơm cưỡng bức tại Yên Nghĩa (Hà Đông), Sơn Tây, Văn Khê (Mê Linh), Vĩnh Thanh (Gia Lâm)... đồng thời cải tạo, nạo vét các tuyến sông. Đối với khu đô thị trung tâm thì tập trung triển khai và hoàn thành sớm Dự án Thoát nước Hà Nội giai đoạn 2. Riêng lĩnh vực thu gom, xử lý nước thải, theo tính toán đến năm 2020 lượng nước thải sẽ là trên 1,014 triệu mét khối/ngày, đêm và đến năm 2030 là 1,38 triệu mét khối/ngày, đêm. Việc thu gom, xử lý nước thải cũng đã được tính toán phấn đấu đến năm 2020 thu gom xử lý 90% nước thải và đến năm 2030 đạt 100%.
Tuấn Việt - http://www.baomoi.com
